“AFRİKA’DA SAVAŞ”: TÜRK BASINININ İTALYA’NIN 1940 MISIR İŞGALİNE BAKIŞI

1911-1912’de gerçekleşen Türk-İtalyan Savaşı’nı takip eden yirmi sene boyunca İtalya ile Türkiye Cumhuriyeti arasında daha olumlu ve nispeten yapıcı bir ilişki yaşandı. Benito Mussolini’nin dış politikası zaman zaman iki ülke arasında bazı meseleler yaratmış olsa da, Türk-İtalyan ilişkileri tarihi açısından İkinci Dünya Savaşı kritik bir aşama olarak kendini gösterdi. Eylül 1940’ta, Mareşal Rodolfo Graziani'nin emrindeki İtalyan Onuncu Ordusu, iktisadi, siyasi ve stratejik açıdan hayati bir öneme haiz olan Süveyş Kanalı'nı koruyan İngiliz kuvvetleriyle yüzleşmek için Libya'dan Mısır'a geçti. Bu gelişmenin ardından da Türkiye, İkinci Dünya Savaşı'nın son aylarına kadar sürecek olan resmi tarafsızlığını sürdürmeye devam etti. Türk basını ise Kuzey Afrika'da İngiliz ve İtalyan birlikleri arasında meydana gelen çatışmalar hakkında açık bir şekilde Müttefik Devletler yanlısı haberler yaptı. Farklı siyasi eğilimlere sahip iki önemli Türk gazetesi göz önüne alınarak, İtalya'nın Mısır'ı işgalinin ve bunun sonucunda Kuzey Afrika'daki askeri çatışmanın Türk toplumuna nasıl yansıtıldığı ve açıklandığını ortaya koymak amacıyla, bu makale Eylül 1940 ile Şubat 1941 arasındaki dönemde yayımlanmış olan köşe yazıları, haberler ve karikatürler üzerine odaklanmaktadır. Türkiye'nin İkinci Dünya Savaşı'ndaki tutumunu açıklamasının yanı sıra, İtalya’nın Orta Doğu ve Akdeniz’deki uzun vadeli sömürge amaçlarına da değinmektedir. Süveyş Kanalı'nın yirminci yüzyılın ilk yarısında ekonomik, siyasi ve stratejik önemini de tartışarak Türkiye’nin İtalya’nın bölgedeki imkansız varlığı ve hegemonyası konusundaki tutumunu da göstermektedir